එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය, සිය වලාකුළු වැපිරීමේ දියුණුව සැලකිල්ලට ගෙන, ලෝකයේ බොහෝ ප්‍රදේශවල ජල හිඟය විසඳීමට උපකාර කිරීම සඳහා වර්ෂාව වැඩි දියුණු කිරීමේ තාක්ෂණය පිළිබඳ සිය දැනුම සහ අත්දැකීම් ක්‍රියාකාරීව බෙදා ගැනීමේ සූදානම ගැන නිවේදනය කොට තිබෙනවා.
කාලගුණ විද්‍යා ජාතික මධ්‍යස්ථානයේ (NCM) නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් Omar Al Yazeedi විසින්, දැනට පැවැත්වෙන එක්සත් ජාතීන්ගේ දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ සමුළුවේ 28 වැනි රැස්වීමට සමගාමීව මාධ්‍ය වෙත අදහස් දකවමින් මේ පිළිබඳව නිවේදනය කොට තිබෙනවා.
අවදානමට ලක්විය හැකි රටවල, ජල ආරක්ෂණ විසඳුම් සඳහා ඩොලර් මිලියන 150 ක නව අරමුදලක් වෙන් කිරීමට එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය පසුගියදා දුන් ප්‍රතිඥාවෙන් පසුව මෙම නිවේදනය නිකුත් විය. එක්සත් ජාතීන්ගේ දේශගුණ සමුළුවේ, එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය න්‍යාය පත්‍රයේ ජලය ඉහළින්ම ඇති අතර, ගෝලීය උණුසුම ඉහළ යාමේ අභියෝගවලට මුහුණ දීම පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමට ජල විශේෂඥයින් ක්‍රියාකාරීව ඊට සහභාගී වේ.
Al Yazeedi සඳහන් කළේ, UAE දශක දෙකකට වැඩි කාලයක් වර්ෂාව වැඩි දියුණු කිරීමේ විද්‍යාවේ ඉදිරියෙන්ම සිටින අතර, වලාකුළු වැපිරීම මගින් රටේ වාර්ෂික වර්ෂාපතනය වැඩි කිරීමට සහ මුහුදු ජලයේ ලවණීකරණය මත යැපීම අඩු කිරීමට උපකාරී වී ඇති බවයි.
“COP28 සඳහා සහභාගී වන අනෙකුත් රටවල් සමඟ අපගේ දැනුම බෙදාහදා ගැනීමට අපි සතුටු වෙනවා,” ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසීය.
2030 වන විට ලෝක ජනගහනයෙන් අඩකට ආසන්න පිරිසකට අධික ජල හිඟයකට මුහුණ දිය හැකි බව සඳහන් කළ Al Yazeedi වර්ෂාව වැඩි දියුණු කිරීම ශුෂ්ක සහ අර්ධ ශුෂ්ක කලාප සඳහා සුදුසු ශක්‍ය සහ ආර්ථිකමය විකල්ප ජල විසඳුමක් බව පෙන්වා දුන්නේය.
වලාකුළු වැපිරීමෙන්, “වර්ෂාපතන ප්‍රමාණය 15% සිට 25% දක්වා වැඩි කළ හැකි අතර, මෙය භූගත ජල ප්‍රමාණය නැවත වැඩි කිරීමට සහ මිරිදිය සැපයුම වැඩිදියුණු කිරීමට උපකාරී වනු ඇත, එමඟින් දේශීය කෘෂිකර්මාන්තයට ප්‍රතිලාභ සහ ආහාර සුරක්ෂිතතාව ඉහළ නංවනු ඇත.”
Al Yazeedi පැවසුවේ, වර්ෂාව වැඩි දියුණු කිරීමේ විද්‍යාව සඳහා වන UAE පර්යේෂණ වැඩසටහන (UAEREP) සමග රට නිරන්තරයෙන් වලාකුළු-බීජ තාක්ෂණය වැඩිදියුණු කරන බවත් ජයග්‍රාහී යෝජනාවකට ඩොලර් මිලියන 1.5 දක්වා අරමුදල් සැපයීම අරමුණු කර ඇති බවත්ය. වර්ෂාව වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා වලාකුළු බීජ වැපිරීම විශ්වාසදායක ක්‍රමයක් බව වැඩසටහන මගින් පෙන්නුම් කර ඇත.
සාර්ථක වලාකුළු වැපිරීමකදී ප්‍රධාන සාධකය වන්නේ වර්ෂාපතන ධාරිතාව සහිත නිවැරදි සංවහන වලාකුළු හඳුනා ගැනීමයි. වර්ෂාපතනය වැඩි කිරීම සඳහා මෙම වලාකුළු වලට salt flares විදීමට විශේෂ ගුවන් යානයක් භාවිතා කරන අතර මෙම වසරේ අප්‍රේල් මාසයේදී NCM විසින් වඩාත් දියුණු වලාකුළු බීජ ගුවන් යානා සිය ගුවන් යානා සමූහයට එක් කරන ලදි.
පසුගිය වසරේ, එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය වලාකුළු-බීජ මෙහෙයුම් 311 ක් සිදු කර ඇති අතර, ඒ සඳහා පියාසර පැය 1,000 ක් පමණ වැඩි කොට ඇත. Al Yazeedi ට අනුව, වලාකුළු බීජ වැපිරීම මුහුදු ජලයේ ලවණ ඉවත් කිරීමට වඩා බෙහෙවින් ලාභදායී වේ. ජලය ඝන මීටරයක ලවණ ඉවත් කිරීමට අවශ්‍ය පිරිවැය ෆිල්ස් 60 හා සසඳන විට වලාකුළු බීජ මගින් එම ජල ප්‍රමාණයම නිපදවීමට වැය වන්නේ ෆිල් 1ක් පමණි.
වලාකුළු බීජ වැපිරීම මිනිසුන්ට සහ පරිසරයට ආරක්ෂිත බව ද ඔහු සහතික විය. භාවිතා කරන ද්‍රව්‍ය සෝඩියම් ක්ලෝරයිඩ් හා පොටෑසියම් ක්ලෝරයිඩ් සහිත ලුණු මිශ්‍රණයක්, ජලය ඝනීභවනය කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සක්‍රීය කිරීමට සහ “ජලය බිමට බර කිරීමට” වලාකුළ මැදට ඉසිනු ලැබේ.
“වලාකුළු ප්‍රදේශය විශාල බැවින් අපි කිලෝ මීටර් 30 ත් 40 ත් අතර ප්‍රදේශයකට ලුණු ග්‍රෑම් 800 සිට කිලෝ එක දක්වා පමණක් භාවිතා කරන අතර වළාකුලේ උස සමහර විට පාදමේ සිට කිලෝමීටර 18 දක්වා ඉහළ යා හැකිය. වලාකුළු වැපිරීමේදී අපේ අරමුණ වන්නේ වර්ෂාපතන ප්‍රමාණය සහ එහි කාලසීමාව යන දෙකම වැඩි කිරීමයි.
