වසරේ මුල් කාර්තු තුන තුළ එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ සයිබර් ප්‍රහාර මිලියන 71කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් අවහිර කර ඇති බව සයිබර් ආරක්ෂණ කවුන්සිලයේ ප්‍රධානියා පැවසීය. බලධාරීන් විසින් ප්‍රහාරයන් සාර්ථක ලෙස වළක්වා ගත්තද, ආචාර්ය මොහොමඩ් අල් කුවේටි, හැකර්වරුන්ට එරෙහිව සුපරීක්ෂාකාරීව සිටින ලෙස සංවිධානවලින් ඉල්ලා සිටියේය.
තම පද්ධති, දුරකථන සහ දත්ත හැක් වීමෙන් ආරක්ෂා කර ගැනීමට පියවර ගන්නා ලෙස ඔහු මහජනතාවගෙන් සහ පෞද්ගලික අංශයෙන් ඉල්ලා සිටියේය. අපරාධකරුවන්ගෙන් දත්ත සුරක්ෂිතව තබා ගැනීමට අවශ්‍ය පියවරයන් ආරක්ෂණ විශේෂඥයන් ඉදිරිපත් කොට තිබෙනවා.
“එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය 2023 පළමු කාර්තු තුන තුළ මිලියන 71 කට වඩා වැඩි සයිබර් ප්‍රහාර වලක්වා ඇත,” ආචාර්ය අල් කුවේටි පැවසීය.“සයිබර් ආරක්ෂණ පද්ධතියක් වැදගත් වන්නේ එය සංවිධාන සහ ආයතන සඳහා පළමු ඉදිරි පෙළ ආරක්ෂාව වන බැවිනි. ඩිජිටල් යුගයේ ප්‍රධාන සංවර්ධනයන් මධ්‍යයේ, සයිබර් ප්‍රහාර වැලැක්වීම සඳහා සභාව ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.
සයිබර් ආරක්ෂණ කවුන්සිලය 2020 දී පිහිටුවන ලද්දේ ලොව පුරා සයිබර් තර්ජන සහ ප්‍රහාර ඉහළ යාමත් සමඟය. එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ කැබිනට් අනුමැතියට යටත්ව සයිබර් ආරක්ෂාව ශක්තිමත් කිරීම සඳහා නීති සම්පාදනය කිරීම සඳහා කවුන්සිලය වගකීම දරයි.
දිනකට සයිබර් ප්‍රහාර 50,000 කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයකින් රට ආරක්ෂා කරන බව වෛද්‍ය අල් කුවේටි මීට පෙරදී පවසා තිබුණි.
එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ ransomware ප්‍රහාර 2023 ආරම්භයේදී 2022 හි එම කාල සීමාව හා සසඳන විට 70% කට වඩා අඩු වී ඇති බව ඔහු මාර්තු මාසයේදී පැවසීය.
සයිබර් ආරක්ෂණ සමාගමක් වන Proofpoint හි වාර්තාවකට අනුව, රටේ ව්‍යාපාර තුනකින් දෙකක් ආසන්න වශයෙන් 64%ක් පසුගිය වසරේ ransomware ප්‍රහාර වලට ගොදුරු විය.
Help AG තාක්‍ෂණ ආයතනයේ ප්‍රධාන තාක්‍ෂණ නිලධාරී නිකොලායි සොලින්ග් පැවසුවේ ගෝලීය වශයෙන් සයිබර් ප්‍රහාර වැඩිවෙමින් පවතින බවයි. සෑම අංශයක්ම සයිබර් ආරක්ෂණ ප්‍රහාර සඳහා ඉලක්කයක් බව ඔහු පැවසීය. “අපි විවිධ අංශවල සංවිධාන සමඟ වැඩ කරන අතර, අපි සෑම දිනකම විභව සිදුවීම් 50 ක් සමඟ කටයුතු කරන අතර, වසරකට දත්ත ලක්ෂ්‍ය ට්‍රිලියන දෙකක් උත්පාදනය කරමු,” ඔහු පැවසීය. සයිබර් ආරක්ෂණ විශේෂඥයා පැවසුවේ තර්ජන සෑම විටම විකාශනය වෙමින් පවතින අතර වඩාත් සංකීර්ණ වෙමින් පවතින බවයි. සයිබර් ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් Ransomware ප්‍රධාන ගැටලුවක් ලෙස දිගටම පවතින බව ඔහු වැඩිදුරටත් පැවසීය.
“සාමාන්‍ය පරිශීලකයාට බලපාන්නේ කුමක්දැයි අපි සොයා බලන විට, සයිබර් වංචාවන් (scams and fraud) ප්‍රධාන තර්ජන අතර වන බව අපට පෙනී යයි,” සොලිං මහතා පැවසීය.“නූතන කාලයේ, මෙම තර්ජන ඉලෙක්ට්‍රොනික ස්වරූපයක් ගනී, මන්ද අප අපගේ ජීවිතය ගත කරන්නේ එවන් පරිසරයක බැවිණි.”
සමාගමක් හෝ පුද්ගලයෙකු සයිබර් ප්‍රහාරයකට ප්‍රතිචාර දක්වන ආකාරය මත එහි බලපෑම තීරණය කළ හැකි බව Solling මහතා පැවසීය. “සයිබර් ප්‍රහාරයකින් ගලවා ගැනීම සහ එහි බර යටතේ කඩා වැටීමක් අතර වෙනස වන්නේ සංවිධානය එයට ප්‍රතිචාර දක්වන ආකාරයයි. සවිස්තරාත්මක ප්‍රතිචාර සැලැස්මක් ක්‍රියාත්මක කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ, ”ඔහු පැවසීය.
“ඔබේ මෝටර් රථයේ අමතර ටයරයක් තිබීම වැනි දෙයක් ගැන සිතන්න. ඔබ සිදුරු කිරීමට සැලසුම් කරන්නේ නැත, නමුත් එය සිදු වුවහොත් ඔබට විකල්පයක් අවශ්‍ය වේ.”
දැඩි දඬුවම් ක්‍රියාත්මකයි
එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ සයිබර් ආරක්ෂණ අපරාධවලට එරෙහිව දැඩි නීති රීති ඇති බව එමරාති නීතිඥ මොහොමඩ් අල් නජ්ජාර් පැවසීය. “ඊ-වංචා, අනවසරයෙන් ඇතුළුවීම සහ ඩිජිටල් මංකොල්ලකෑම් වැනි ජනප්‍රිය අපරාධ තිබේ. සයිබර් අපරාධ සැකකරුවන් එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයෙන් පිටත සිට වැඩ කරන බැවින් ඔවුන් අල්ලා ගැනීමේ දුෂ්කරතා ඇත,” අල් නජ්ජර් මහතා පැවසීය.
“සයිබර් අපරාධය කරන පුද්ගලයා රටින් පිට තම කටයුතු කරන කෙනෙක් වෙන්න පුළුවන්. ජාත්‍යන්තර පොලිසිය හරහා සැකකරුවන්ගේ නීති සහ පිටුවහල් කිරීම සම්බන්ධයෙන් රටවල් අතර සහයෝගීතාව අවශ්‍ය වේ. අල් නජ්ජර් මහතා පැවසුවේ වැරදිකරුවන් හසු වූ විට දැඩි දඬුවම්වලට මුහුණ දීමට සිදුවන බවයි.
“වෙබ් අඩවියකට හානි සිදු කරන හෝ නවත්වන ඕනෑම අයෙකුට මාස හයක සිරදඬුවමක් සහ ඩිරාම් 150,000 සහ ඩිරාම් 500,000 අතර දඩ මුදලක් අය කෙරේ.” “රජයේ වෙබ් අඩවියක් හැක් කිරීම සඳහා, දඬුවම වසර හතක සිර දඬුවමක් සහ ඩිරාම් 250,000 සිට ඩිරාම් මිලියන 1.5ක් අතර දඩයකි.”
සයිබර් ප්‍රහාර වලින් ආරක්ෂා වන්නේ කෙසේද
සොලිං මහතා හැකර්වරුන්ගේ තර්ජනය අඩු කිරීමට මහජනතාවට උපකාර කිරීම සඳහා උපදෙස් කිහිපයක් සම්පාදනය කර ඇත.
- මෘදුකාංග යාවත්කාලීන කරමින් ස්ථාපනය කරන්න.
- පුද්ගලික භාවිතය සඳහා ඔබේ රාජකාරි උපාංගත්, රාජකාරි භාවිතය සඳහා ඔබේ පුද්ගලික උපාංගත් භාවිතා නොකරන්න
- පොදු Wi-Fi ජාල භාවිතා කිරීමට පෙර ඔබේ උපාංගය සුරක්ෂිත බව සහතික කරන්න.
- සියලුම වේදිකාවල බහු සාධක සත්‍යාපනය (multifactor authentication) ක්‍රියාත්මක කරන්න.
- කිසිවිටක මුරපදයක් නැවත භාවිතා නොකරන්න. මේ ආකාරයට, සයිබර් ප්‍රහාරකයෙකුට ඔබේ මුරපදවලින් එකක් බිඳ දැමීමට හැකි නම්, ඔබේ සම්පූර්ණ ඩිජිටල් අනන්‍යතාවයට හානි කිරීම වෙනුවට හානිය තනි ගිණුමකට සීමා කරගැන්මට හැකිවේ.
සාමාන්‍යයෙන්, දුරකථන, විද්‍යුත් තැපෑල සහ පණිවිඩ සේවා වැනි නාලිකා හරහා මුරපද, OTP කේත, ගිණුම් විස්තර, හෝ ක්‍රෙඩිට් කාඩ් තොරතුරු ඇතුළු රහස්‍ය තොරතුරු බෙදා ගැනීමට සමාගම් ඔබෙන් ඉල්ලා නොසිටින බව මතක තබා ගන්න.
