එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය පුනර්ජනනීය හා පිරිසිදු බලශක්ති ක්ෂේත්‍රය සංවර්ධනය කිරීමේ සහ සම්ප්‍රදායික බලශක්ති ප්‍රභවයන් සඳහා විකල්ප සෙවීමේ පුරෝගාමී රටකි.
බලශක්ති ක්ෂේත්‍රයේ තිරසාර බව සහතික කිරීම, අනාගත පරපුරට ප්‍රතිලාභ සැලසීම, තිරසාර සංවර්ධනය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ දේශගුණික ක්‍රියාකාරකම් සඳහා සහාය වීම ඇතුළු ඉදිරි වසර 50 තුළ සිය අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය සිය උත්සාහයන් අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක කරයි.
Mohammed bin Rashid Al Maktoum සූර්ය උද්‍යානය දියත් කිරීම පිරිසිදු හා පුනර්ජනනීය බලශක්ති විසඳුම් සංවර්ධනය කිරීම සහ ප්‍රවර්ධනය කිරීම, ස්වභාවික සම්පත් සංරක්ෂණය කිරීම සහ කාබන් විමෝචනය අවම කිරීම සඳහා දරන උත්සාහයේ ප්‍රතිඵලයකි.
2023 නොවැම්බර් 30 සිට දෙසැම්බර් 12 දක්වා Expo City Dubai හිදී UAE විසින් සත්කාරකත්වය දරන COP28, පුළුල් තිරසාර සංවර්ධනයක් ළඟා කර ගැනීමට එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ ගමන ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ රටේ ප්‍රධාන පිරිසිදු බලශක්ති ව්‍යාපෘති, විශේෂයෙන් එහි සූර්ය බලශක්තිය ප්‍රදර්ශනය කිරීම සඳහා වේදිකාවක් ලබා දෙනු ඇත.
ලොව විශාලතම සූර්ය බලශක්ති ව්‍යාපෘතිවලින් එකක් වන්නේ ඩුබායි හි Mohammed bin Rashid Al Maktoum සූර්ය බලශක්ති උද්‍යානය වන අතර එය ස්වාධීන නිෂ්පාදන පද්ධතියක් භාවිතා කරන අතර 2030 වන විට මෙගාවොට් 5,000 (MW) බලයක් නිපදවනු ඇත. වාර්ෂිකව කාබන් විමෝචනය ටොන් මිලියන 6.5 ඉක්මවයි.
ඩුබායි විදුලිබල හා ජල අධිකාරිය (DEWA) විසින් කළමනාකරණය කරනු ලබන උද්‍යානයේ වත්මන් නිෂ්පාදන ධාරිතාවය ප්‍රකාශ වෝල්ටීයතා සහ සාන්ද්‍රිත සූර්ය බලය භාවිතයෙන් මෙගාවොට් 2,327 ක් වන අතර, ඩුබායිහි සමස්ත විදුලි නිෂ්පාදන ධාරිතාවෙන් 15.7% කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් වන අතර එය මෙගාවොට් 14,817 කි. මෙම උද්‍යානය 2050 සඳහා එමිරේට්ස්හි කාබන් මධ්‍යස්ථතා උපාය මාර්ගය වන ඩුබායි පිරිසිදු බලශක්ති උපාය මාර්ග 2050 හි ජයග්‍රහණයට එක්වනු ඇති.
පළමු අදියර: 2012 ජනවාරි මාසයේදී, ඩුබායි හි උප ජනාධිපති, අගමැති සහ පාලක අතිගරු ෂෙයික් මොහොමඩ් බින් රෂීඩ් අල් මක්ටූම්, මොහොමඩ් බින් රෂීඩ් අල් මක්ටූම් සූර්ය උද්‍යානය දියත් කරන බව නිවේදනය කළේය.
මෙගාවොට් 13 ක ධාරිතාවකින් යුත් උද්‍යානයේ 1 වන අදියර 2013 ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී ක්‍රියාත්මක වීමට පටන් ගත් අතර පරාවර්තක ගොඩනැගිලිවල පිහිටා ඇති ට්‍රාන්ස්ෆෝමර් 13කට සම්බන්ධ ප්‍රකාශ වෝල්ටීයතා පැනල් 153,000ක් භාවිතා කර කිලෝවෝල්ට් 33ක් පරිවර්තනය කර වාර්ෂිකව කිලෝවොට් පැය මිලියන 28ක් විදුලිය උත්පාදනය කරනු ලබනවා.
දෙවන අදියර : ඩුබායි හි නිවාස 50,000කට ආසන්න ප්‍රමාණයකට පිරිසිදු බලශක්තිය සැපයීමට සහ වාර්ෂිකව කාබන් විමෝචනය ටොන් 214,000ක් පියවා ගැනීමට, මෙගාවොට් 200ක ප්‍රකාශ වෝල්ටීයතා බලශක්ති නිෂ්පාදන ධාරිතාවකින් යුත් උද්‍යානයේ 2වන අදියර දියත් කරන බව 2017 මාර්තු මාසයේදී, අතිගරු ෂෙයික් මොහොමඩ් බින් රෂීඩ් නිවේදනය කළේය.
මෙම අදියරට වර්ග කිලෝමීටර් 4.5 ක ප්‍රදේශයක් පුරා ප්‍රකාශ වෝල්ටීයතා පුවරු මිලියන 2.3 ක් සවි කිරීම ඇතුළත් විය. DEWA විසින් ටෙන්ඩරය දියත් කිරීමේ දී දෙවන අදියර සඳහා කිලෝවොට් පැයකට US$5.6 ක අඩුම ගෝලීය මිල යෝජනා කරන ලදී.
තෙවන අදියර : 2016 ජූනි මාසයේදී, DEWA පැවසුවේ අබුඩාබි අනාගත බලශක්ති සමාගම (Masdar) ප්‍රමුඛ සන්ධානයකට ව්‍යාපෘතියේ 3 වන අදියර ටෙන්ඩරය ප්‍රදානය කරන ලද අතර එය 2020 නොවැම්බර් මාසයේදී මෙගාවොට් 800 නිෂ්පාදන ධාරිතාවයකින් ක්‍රියාත්මක වීමට පටන් ගත් බවයි.
අධිකාරිය ප්‍රකාශ වෝල්ටීයතා නිෂ්පාදන පිරිවැය සඳහා නව ජාත්‍යන්තර වාර්තාවක් ප්‍රකාශයට පත් කළේ සෑම කිලෝවොට්/පැයකටම ශත 2.99 ක අඩුම ගෝලීය මිල පිරිනැමීමෙන් පසුවය.
බලශක්ති ඵලදායිතාව 20% සිට 30% දක්වා ඉහළ නංවන තනි අක්ෂ සූර්ය පද්ධතියක් භාවිතා කරමින්, ව්‍යාපෘතියේ තුන්වන අදියර ක්‍රියාත්මක වූවා. මැද පෙරදිග සහ උතුරු අප්‍රිකානු කලාපයේ එවැනි ආකාරයේ පළමු වැන්න වේ. එය ඩුබායි හි නිවාස 240,000 කට වඩාත් පිරිසිදු බලශක්තිය සපයන සහ සෑම වසරකම කාබන් විමෝචනය ටොන් මිලියන 1.055 ක් අඩු කරන උසස් තාක්ෂණයන් භාවිතා කරන සූර්ය පැනල මිලියන 3 ක් ඇත.
සිව්වන අදියර : 2017 සැප්තැම්බර් මාසයේදී, අතිගරු ෂෙයික් මොහොමඩ් බින් රෂීඩ් ව්‍යාපෘතියේ 4වන අදියර නිවේදනය කළේය.
මෙම අදියර සූර්ය බලශක්ති තාක්ෂණයන් වර්ග දෙකක් ඒකාබද්ධ කරන ලොව විශාලතම තනි අඩවි ව්‍යාපෘතිය වේ: සාන්ද්‍රිත සූර්ය බලශක්තිය සහ ප්‍රකාශ වෝල්ටීයතා බලය, සම්පූර්ණ ධාරිතාව 950 MWකි, එයින් 517 MWක් දැනටමත් ක්‍රියාත්මක වේ. ඉතිරිය ඉදිවෙමින් පවතී.
මෙම අදියයේදී සාන්ද්‍රිත සූර්ය බලශක්තිය භාවිතයෙන් මෙගාවොට් 700 ක ඒකාබද්ධ ධාරිතාවක් ඇති පොදු තාක්ෂණයන් තුනක් භාවිතා කරයි, එය මෙගාවොට් 600 ක ධාරිතාවක් සහිත පරාවලයික (Parabolic) පරාවර්තක පද්ධතියකින් හෝ මෙගාවොට් 200 බැගින් සහිත ඒකක තුනකින් සමන්විත වේ.
ව්‍යාපෘතියේ 4වන අදියර ලොව විශාලතම සූර්ය බලශක්ති ගබඩා ව්‍යාපෘතිය වන අතර එය දිනකට පැය 24 පුරාම සූර්ය බලය ලබා දෙයි. මෙම අදියර මගින් නිවාස 320,000කට ආසන්න ප්‍රමාණයකට ප්‍රමාණවත් පිරිසිදු බලශක්තිය ජනනය කෙරෙන අතර වාර්ෂිකව කාබන් විමෝචනය ටොන් මිලියන 1.6කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් අඩු කරනු ඇත.
පස්වන අදියර : 2019 නොවැම්බරයේදී, 900-MW නිෂ්පාදන ධාරිතාවක් සහිත ව්‍යාපෘතියේ 5 වන අදියර ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබුවා.
DEWA මෙම අදියරේදී කිලෝවොට් පැයකට (kW/h) USD 1.6953 ශත ලෙස අඩුම ලංසුව ලබා ගනිමින් ලෝක වාර්තාවක් හිමිකර ගත් අතර, මෙම අදියරේ MW 800 ක් ක්‍රියාත්මක වන අතර ඉතිරිය ක්‍රියාත්මක වෙමින් පවතී. 5 වන අදියර මගින් ඩුබායි හි නිවාස 270,000කට වැඩි ප්‍රමාණයකට ප්‍රමාණවත් පිරිසිදු බලශක්තියක් සපයනු ඇති අතර වාර්ෂිකව කාබන් විමෝචනය ටොන් මිලියන 1.18කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් අඩු කරනු ඇත.
හයවන අදියර : 2023 මාර්තු මාසයේදී, DEWA විසින් ව්‍යාපෘතියේ 6වන අදියර පිළිබඳව දේශීය සහ ජාත්‍යන්තර සංවර්ධකයින් දැනුවත් කිරීම සඳහා සම්මන්ත්‍රණයක් සංවිධානය කරන ලද අතර, එහි නිෂ්පාදන ධාරිතාව මෙගාවොට් 1,800 කි. අදියර 2024 සහ 2026 අතර ක්‍රියාත්මක වේ.
නවෝත්පාදන මධ්‍යස්ථානය : උද්‍යානයේ නවෝත්පාදන මධ්‍යස්ථානය බලශක්ති සහ ජල ක්ෂේත්‍රයේ ගෝලීය නවෝත්පාදන මධ්‍යස්ථානයක් වන අතර, සම්මන්ත්‍රණ හා ප්‍රදර්ශණ පැවැත්වීමෙන් සහ නවෝත්පාදන ක්ෂේත්‍රවල හවුල්කාරිත්වයන් සහ ප්‍රවීණත්වය සහ දැනුම හුවමාරු කර ගනිමින් අද්විතීය අධ්‍යාපනික පරිසරයක් සපයයි.
මෙම මධ්‍යස්ථානය පිරිසිදු බලශක්ති ක්ෂේත්‍රයේ මෑත කාලීන නව නිපැයුම් ගවේෂණය කිරීමට මෙන්ම ඩ්‍රෝන සහ හොලෝග්‍රෑම් තාක්ෂණය භාවිතයෙන් සංදර් ශන නිර් මාණය කිරීමට සහ ස්වයං-රිය පැදවීම සහ මෙටාවර් ස් ඇතුළු නව අන්තර් ක්‍රියාකාරී අත්දැකීම් පරීක්ෂා කිරීමට ඉඩ සලසයි.
පර් යේෂණ හා සංවර්ධන මධ්‍යස්ථානය : DEWA හි පර්යේෂණ සහ සංවර්ධන මධ්‍යස්ථානය, Mohammed bin Rashid Al Maktoum සූර්ය උද්‍යානයේ කොටසක් වන අතර, DEWA හි මෙහෙයුම් සහ සේවාවන් වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා නිර්මාණාත්මක විසඳුම් සහ තාක්ෂණයන් උත්පාදනය කිරීමේ ගෝලීය වේදිකාවක් බවට පත්වීම අරමුණු කරයි.
මධ්‍යස්ථානයේ ක්‍රියාකාරී ක්ෂේත්‍ර අතරට සූර්ය බලය, ස්මාර්ට් පද්ධති ඒකාබද්ධ කිරීම, බලශක්ති කාර්යක්ෂමතාව සහ ජලය මෙන්ම සිව්වන කාර්මික විප්ලවයේ තාක්ෂණයන් වන කෘතිම බුද්ධිය, the internet of things (IoT), රොබෝ විද්‍යාව, ඩ්‍රෝන යානා සහ ත්‍රිමාණ මුද්‍රණය වැනි අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණයන් ඇතුළත් වේ.
එහි ආරම්භයේ සිට, මධ්‍යස්ථානය පේටන්ට් බලපත්‍ර අටක් ලියාපදිංචි කර ඇති අතර පත්‍රිකා 154 ක් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත. එහි ආචාර්ය උපාධි සහ ශාස්ත්‍රපති උපාධිධාරීන් 32ක් ඇතුළුව පර්යේෂකයන් 48ක් සිටී.
හරිත හයිඩ්‍රජන් ව්‍යාපෘතිය : පර්යේෂණ සහ සංවර්ධන මධ්‍යස්ථානය Expo 2020 Dubai සහ Siemens Energy සමඟ එක්ව DEWA හි “හරිත හයිඩ්‍රජන් ව්‍යාපෘතියට” සම්බන්ධ වී ඇති අතර සූර්ය බලයෙන් හයිඩ්‍රජන් නිපදවන කලාපයේ පළමුවැන්න වේ.
හරිත දත්ත මධ්‍යස්ථානය : ගිනස් වාර්තා පොතට අනුව 2023 පෙබරවාරි මාසයේදී හරිත දත්ත මධ්‍යස්ථානය සූර්ය බලශක්තිය මත ක්‍රියාත්මක වන ලොව විශාලතම දත්ත මධ්‍යස්ථානය ලෙස දියත් කරන ලදී.
